Milliyet.com.tr/ÖZEL Geçtiğimiz yıl prestijiyle iktisat idaresinin enflasyonla çaba kapsamında attığı sıkı para ve maliye siyaseti adımları yatırım getirilerini değiştirdi. Bu süreçte mevduat faizleri yükseliş gösterirken, dolarda gerçek getiriler düşmeye başladı.
DOLARDA KALAN KAYBETTİ
TÜİK bilgilerine nazaran temmuzda yıllık enflasyon %61,78 olarak gerçekleşti. Doların son 1 yılda getirisi ise yüzde 24 düzeylerinde kaldı. Enflasyona nazaran bakıldığında son 1 yılda dolar gerçek bazlı yüzde 38’e yakın kayıp yaşadı. Yani bu süreçte dolarda kalan yatırımcılar kaybetti.
TL MEVDUAT FAİZİ ARTTI
Faiz artırımları sonrası TL’nin cazibesi arttı, TL mevduatlara uygulanan faiz oranları bu süreçte süratli bir halde yükseldi. Bir orta yüzde 60 düzeylerini aşan TL mevduat faizleri şu anda ortalama yüzde 50-53 civarında seyrediyor. Bu süreçte vatandaşlar döviz hissesini azaltırken TL mevduat hissesini artırdı.
İŞTE EN ÇOK DOLAR SATAN 10 İL
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı vilayet bazındaki bankacılık sayılarına nazaran Türkiye genelinde döviz mevduatı son 1 yılda yüzde 1.6 azaldı. Döviz mevduatı en çok azalan vilayet yüzde 24.7 ile Iğdır, yüzde 23,5 ile Ankara, yüzde 22,4 ile Kırşehir oldu. Bartın’da döviz mevduatı yüzde 22.1, İzmir’de yüzde 18.4, Kilis’te yüzde 17.4, Kırklareli’nde yüzde 17.3, Karabük’te yüzde 16.8, Yalova’da yüzde 16.6, Amasya’da yüzde 16.4 oranında azaldı.
MEVDUAT YARIŞINDA İSTANBUL ZİRVEDE
Son 1 yıllık süreçte TL mevduatlar 3.5 trilyon lira artış gösterdi. İstanbul’da Türk lirası mevduat 2 trilyon 757 milyar liradan yüzde 59 yükselişle 4 trilyon 377 milyar liraya çıktı. Son 1 yılda TL mevduat hissesini en fazla artıran vilayet Kastamonu oldu. Kastamonu’da TL mevduatlar 17 milyar TL artış gösterdi.
EKONOMİST MUHAMMET BAYRAM: DOLAR YATIRIM ARACI OLMAKTAN ÇIKTI
Peki dolar ilerleyen süreçte gerçek bazlı kaybettirmeye devam eder mi? TL mevduat faizlerindeki yüksek seyir ne vakte kadar sürer? Jeopolitik risklerin olduğu bu periyotta hangi yatırım aracı mantıklı?
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram şu sözleri kullandı: “Dolar bu yılın başından beri yatırım aracı olmaktan çıktı. Mart ayında bir spekülasyon olmuştu. 31 Mart mahallî seçimlerinden evvel ‘dolar birden artacak, 40 TL olacak’ telaffuzları oldu, fakat dolar alanlar önemli halde kaybetti. Toplumsal medyada bu algıyı oluşturanların cezalandırılması gerektiğini düşünüyorum.
‘BORSADA BİRİ KAZANIRKEN, OBURU KAYBEDİYOR’
Halkımız birtakım ekonomistlere güvenerek ziyana uğruyorlar. Bilhassa borsa üzere yatırım araçlarında birileri kazanırken, kimileri da kaybediyor. O yüzden manipülatif telaffuzlar yapanların cezalandırılması gerekiyor.
‘REEL GETİRİLER DÜŞTÜ’
Politika faizinin yüzde 50 düzeylerine ulaşmasıyla dolar yatırım aracı olmaktan çıktı. Mevduatın cazibesi artarken, KKM’ye ilgi azaldı. Doların gerçek getirisi de düştü, şu anda enflasyonun altında getiri kelam konusu. Bu yıl sonunda dolar/TL’de 36-37 düzeylerini öngörüyorum. Gelecek yıl azamî 40-41 TL düzeylerinde olacağını öngörüyorum. Dolar/TL’de enflasyona nazaran getirilerin düşeceğini söyleyebiliriz.
MEVDUAT FAİZİNDEKİ YÜKSEK SEYİR SÜRER Mİ?
Faizlerin yüksek olduğu ortamlarda TL mevduatlara yönelim daha da fazlalaştı. TL mevduatların getirisi arttı. Vatandaşlar 32 günlük vadede TL mevduata önemli bir teveccüh gösteriyor. TL mevduat faizlerinde yüksek seyir bu sene sonuna kadar sürecektir.
ABD Merkez Bankası’nın eylül ayında faiz indirimine gitmesini bekliyorum. Bizde ise bu sene sonunda ufak bir faiz indirimi olabilir. Olmazsa da gelecek yılın birinci çeyreğinde faiz indirimleri başlayacaktır. Siyaset faizinde önemli düşüş beklemiyorum. Faiz indirimi 2025’e kalırsa 250 baz puanlık bir indirim olacaktır. Bu sene faiz indirimi olacaksa 50-100 baz puanlık piyasa algısını yönetebilmek ismine bir indirim yapılabilir. Faiz oranları yıl sonuna kadar yüksek seyredecektir.
DOLAR TUTAN YATIRIMCIYA UYARI
Elinde döviz bulunduran yatırımcılar hala treni kaçırmış değil. Artık TL mevduatlarda son yüksek faizler mevcut. Yatırımcılar bugünden 1 yıllık mevduata paralarını bağlarlarsa yüksek faiz getirisi elde etmiş olurlar.
Dövizin yatay seyri, cari açıktaki gerileme, ülkedeki döviz bolluğu dolardaki artışı engelleyecektir. Elinde döviz tutanların öncelikle mevduata yönelebileceğini değerlendiriyorum. Kısa vade için mevduatta, orta vade için borsada, uzun vade için altına yatırım yapılabilir.
Borsa şu anda istenilen yükseliş trendini şimdi yakalayamadı. Mevduat için bugünden yatırım yaparsanız önemli bir faiz geliri elde ediyorsunuz. Orta vadede ise borsadan önemli kar elde edilebilir.
ALTIN YATIRIMCILARI DİKKAT: ‘GETİRİLER ENFLASYONUN ALTINDA KALMAYACAK’
Japonya Merkez Bankası’nın faiz artırımıyla birlikte ucuz para devrinin sona ermesine yönelik tasalar dünya borsalarında kaygı oluşturdu. Şu anda TL mevduat, altın, borsa ve dolar ortasında bir tercih yapılmak istense, kısa vadede mevduata yatırım yapılabilir. Orta vadede borsa, uzun vadede ise altına yatırım daha cazip olacaktır.
Ons altın şu anda 2400 dolar civarında. Ons altın 2750 dolar direnicini kırarsa, 3 bin dolara kadar yükselebilir. Altında getiriler enflasyonun altında kalmayacaktır.”