Altı siyasi partinin güçlendirilmiş parlamenter sistemi getirmek ve ortak aday belirlemek için yürüttüğü toplantılarda en somut adımlar, Gelecek Partisi konut sahipliğinde gerçekleşen 10’uncu toplantıda atıldı.
Toplantı sonrası yapılan açıklamada “ortak aday” iletisi verilerek son periyottaki “çoklu aday” tartışmalarının da önüne geçilmek istendiği öğrenildi. Açıklamada dikkat çeken sözler yer alırken “Genel liderler ortasında ortak Cumhurbaşkanı adayının tespiti ile ilgili istişarelerin başlatılmasına karar verdik” tabirleri siyasetin de gündemine damga vurdu.
Altılı masa resmen aday belirleme çalışmalarına başlarken DW Türkçe, istişare sürecinin yol haritasına dair ayrıntılara ulaştı.
Adayın 30 Ocak’ta açıklanması beklenmiyor
DW Türkçe’nin edindiği bilgiye nazaran 26 Ocak’ta İYİ Parti konut sahipliğindeki 11’inci toplantıya kadar altı parti hem kendi iç çalışmasını hem de ortak çalışmasını yürütecek. Daha evvel yapılan anketler, yeni anketler, parti konseylerinin ve tabanın görüşleri alınacak.
Ayrıca bu süreçte başkanların birebir telefon diplomasisi de yürüteceği, ikili heyetler halinde partiler ortası temasların olacağı da öğrenildi. 26 Ocak’ta başkanlar mümkün eğilimleri masada konuşacak. Lakin bu toplantıda bir isim çıkması beklenmiyor. 30 Ocak’ta temel siyasetler evrakının açıklanmasının akabinde tek gündem ise adayın ismi olacak. Şubat ayındaki toplantılarda ise artık aday ismi netleşecek.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu
İbre Kılıçdaroğlu’nu gösteriyor
İşte bu noktada altılı masada isim noktasında ön plana çıkan isim ise CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu.
Demokrat Parti Genel Lideri Gültekin Uysal, gazetecilere yaptığı açıklamada, “CHP, meclisin ikinci büyük partisidir. Kılıçdaroğlu da bu süreçte değerlendirilecektir. Aday siyasi parti genel liderlerinden biri olması gerektiğini paylaştım” kelamlarıyla Kılıçdaroğlu’nu işaret ederken Saadet Partisi, DEVA ve Gelecek partilerinin de Kılıçdaroğlu’na net bir karşı çıkışı bulunmuyor.
İYİ Parti ise altılı masa içinde Kılıçdaroğlu’na en aralıklı parti. Bu noktada İYİ Parti de konseylerinde ve tabanında süreci kıymetlendirecek. Kıymetlendirme yaptıktan sonra çıkacak tabloya nazaran DÜZGÜN Parti’nin öteki bir adayı masaya taşıyabileceği argüman ediliyor. Bu adayın altılı masada kabul görmemesi durumunda İYİ Parti Genel Lideri Meral Akşener’in de partisine “Ben masaya götürdüm, lakin kabul görmedi. Masadan çıkacak adayı destekleyeceğimizi taahhüt etmiştik, bu bahiste tavrımız değişmeyecek” bildirisi da verebileceği vurgulandı.
Beş yardımcısı olacak
Masanın en uzun toplantısındaki bir başka uzlaşma ise 30 Ocak’ta açıklanacak geçiş süreci ve temel hükümet programında cumhurbaşkanının çalışma sistemine dair. Edinilen bilgiye nazaran, seçilecek cumhurbaşkanının yetkilerini kullanmasına dair masada bir sorun yok. Aday kamuoyu önünde uygulayacağı siyasetleri açıklayacak. Lakin bu bir mecburilik değil, etik çerçeve olacak. Adayın aslında bu çerçeveye uyacak bir isim olacağı ve daha sonra mevcut sistemin verdiği gücü sonsuz kullanma yolunu tercih etmeyeceğine vurgu yapıldı.
Yeni sistemde cumhurbaşkanı dışında beş cumhurbaşkanı yardımcısı olacak. Bu beş yardımcı, liderler olabileceği gibi parti başkanlarının belirleyeceği isimler de olabilecek. Şayet aday masa dışından olursa, altı yardımcı olması da gündeme gelecek. Cumhurbaşkanı yardımcısının milletvekili olamayacağı düzenlemesi nedeniyle başkanların bunu tercih edip etmeyeceği kendi takdirlerine bırakılacak. Cumhurbaşkanı kritik kurumlara atama yapacağı vakit altılı masa başkanları ile ortak karar alacak.
İYİ Parti Genel Lideri Meral Akşener
Vekil listesi için birlikte çalışılacak
Şu an için bir “ittifak yapılanması” olmayan altılı masa seçim takvimi açıklandıktan sonra resmen ittifakını da duyuracak. Bu ittifakın nasıl seçime gireceği hangi illerde hangi parti çatısı altında nasıl listeler yapılacağı, bir partinin seçime gidip girmeyeceğine dair tüm ayrıntılar oluşturulacak komisyonda belirlenecek.
DEVA Partisi daha evvel hangi kaidede olursa olsun kendilerinin seçime gireceğini açıklamıştı. Ancak Saadet Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti’nin CHP veya İYİ Parti listelerinden seçime girme ihtimali de bulunuyor. Bu ise 81 vilayet ve bölge tahlilleri ve muhtemel aday isimlerine dair değerlendirmelerin akabinde netleşecek.
Başörtüsü uzlaşması
Bu ortada altılı masadan bir de başörtüsü uzlaşması çıktı. AKP’nin önümüzdeki hafta Meclis’te parti ziyaretlerine başlayacağı başörtüsü ve aileye dair anayasa teklifi öncesi altı başkan, yeni ve yalnızca başörtüsünün düzenlendiği bir anayasa teklifini meclise sunacak. Yeni teklifte aile düzenlemesi yer almayacak. Bu teklife tüm partilerden dayanak istenecek. Anayasa teklifi için 200 milletvekili imzası gerekiyor. Altılı masanın CHP, 134, İYİ Parti 37, Demokrat Parti 2, DEVA 1, Saadet Partisi 1 olmak üzere toplam 175 milletvekili bulunuyor.
Altılı masa teklifi için geriye kalan tüm partilerden yani AKP ve MHP de dahil olmak üzere, HDP, Memleket Partisi, BBP, TİP, DBP, Yenilik Partisi, Zafer Partisi ile bağımsızlar dahil tüm milletvekillerinden dayanak istenecek. Milletvekillerinin ve bilhassa HDP’nin vereceği dayanak ile 200 hududunun aşılması hedefleniyor. Bu adımın akabinde şayet 200 milletvekiline ulaşılırsa iki anayasa teklifi Meclis gündemine gelmiş olacak. Tekliflerin ortaklaşıp ortaklaşmayacağına ise Meclis’teki kurul sürecinde karar verilecek.