Asgari fiyat tartışması Türkiye’de her daim öne çıkarken, son 10 yılda bir çok maaşın önüne geçen bir artış görüldü. Bun karşılık dünyada minimum fiyatlar ne durumda ve Türkiye’de son 1 yılda yaşanan artış neden dikkat çekiyor, gelin birlikte bakalım.
Asgari fiyat, çalışanlar için temel bir gelir seviyesi oluşturmak maksadıyla belirlenir. Yiyecek ve barınma üzere temel muhtaçlıkları karşılamak için kâfi olması gereken bu fiyat her vakit bu alım gücünü de garanti etmez.
Asgari fiyatın dünyada nasıl değiştiğini görmek için Ocak 2023 prestijiyle 67 ülke için bilgilerin haritalandırılması şu biçimde olurken, Picodi sayıları vergiler hariç ve dolar bazında derlemiş.
Gelişmiş ülkelerde daha yüksek bir ömür maliyeti göze çarparken, daha yüksek bir taban fiyat talep ediliyor. Lakin Türkiye ve Arjantin’in enflasyon kaynaklı son 1 yılda 3 haneli artışlar yaptıkları görülüyor.
Bu ortada bu ülkelerde taban fiyatla çalışanların oranları gelişmiş ülkelerde çoklukla yüzde 10’nunu geçmiyor. Türkiye’de bunun çok daha yüksek oranda olduğunu bilinirken net bir bilgi bulunmasa da Çalışma Bakanı Vedat Bilgin en son yüzde 37 olarak açıklamıştı.
ABD’de taban fiyat eyaletlere nazaran kıymetli ölçüde değişiyor. Lakin federal taban fiyat, 2009’dan bu yana saat başı 7,25 dolar olarak değişmezken, bunun üzerinde olduğu sürece her eyalet kendi minimum fiyatını belirleme hakkına sahip oluyor.
Haftada 40 saat çalışma üzerinden, federal minimum fiyat 7,25 dolardan, vergiler hariç yıllık 15 bin 80 dolara karşılık geliyor. Örneğin bu Kaliforniya’da vergiler hariç 32 bin 240 dolar oluyor.
Güney Amerika’nın en büyük ikinci iktisadı olan Arjantin de çok yüksek enflasyonla yaşarken, 2022 yılı boyunca üç kere minimum fiyatta artışa gidiyor.
Türkiye’de, 2021’de TL’nin yüzde 40’tan fazla paha kaybetmesiyle kur krizi sonrası, temel muhtaçlık fiyatlarında kıymetli artışlar görüldüğü belirtiliyor. 2022’de yapılan bir ankette vatandaşların yüzde 70’inin besin harcamalarında zorlandığının ortaya çıktığı görülüyor.
